Çıraklıktan Dünya Çapında Otomobil Tasarımcılığına Uzanan Başarı Öyküsü / Dizayn Vip Group Başkanı Erbakan Malkoç

Erbakan Malkoç kimdir? Biraz kendinizden, ailede yetişme biçiminizden bahseder misiniz? Bu işe nasıl başladınız, bugünlere nasıl geldiniz?

İlkokulu bitirdikten sonra annemi babamı kaybettim. Dah sonra Ardahan’dan İstanbul’a göç ettiğimde bir otomobil tamirhanesinde çırak olarak çalışmaya başladım. O zaman daha 10 yaşında bir çocuktum. En büyük hayallerimden bir tanesi, otomobilleri daha yakından tanıyıp o tamirhanede çırak olarak kalabilmekti. Çırak olarak çalışmaya başladıktan birkaç ay sonra en büyük hayalim kalfa olmaktı. Yani elime takım çantasını alıp iş yapabilmekti. Onu da Allah nasip ettikten sonra hayallerim biraz daha gelişti. Olabilir hayaller kurabilen bir insan olduğum için usta olabilme hayali kurmaya başladım. Çok çalışıp çok sabrettim, çok fazla itilip kakıldım ve sonra usta oldum. Ama ben bu döneme kadar hiç para kazanmadım. Parayı tanımıyordum. Usta olduktan sonra diğer ustalarla hayallerimiz ve yapılarımız uyuşmuyordu. Çünkü ben hep yeni ve en iyiyi üretmenin hayali içerisindeydim. Diğerleri ise rutin olan şeyleri yapma ya da onu geliştirme çabası içerisindeydi. Dolayısıyla orada ayrışıyorduk. O ustalık dönemimden sonra ben artık “kendi atölyemi kurmalıyım” hayaliyle yaşamaya başladım ve 92 yılında 20 metrekarelik bir atölye açtım. O atölyede kendi hayallerimi ve kendi isteklerimi gerçekleştirebilme şansı bulmuştum. Bana “Senin ne farkın var diğerlerinden?” diye sorduklarında onlara şu cevabı veriyorum: Benim diğer insanlardan farkım, gerçekten farklı hayaller kurabilmem. Gerçekten farklı ve ulaşılabilir hayaller kuruyorum. Ama zor ulaşılabilir. İnsanlara göre olamayacak ama bana göre olabilecek ama zor olabilecek hayaller. Hayallerimi gerçekleştirebilme inancım çok yüksek. Bu yola çıktığım zaman herkes “Hayal kuruyorsun, yapamazsın…” gibi olumsuz yaklaşımlarla karşıma çıktı. Ama ben kimsenin etkisinde kalmam. Ayrıca gerçekten çok çalışırım. Bundan dolayı diğer insanlardan farklıyım ve bu farklılığım sayesinde DizaynVip’i kurabildim. 92 yılında kurmuş olduğum 20 metrekare atölyenin hayalidir bizi bu noktalara getiren, hayallerimin kimseye takılmamasıdır ve çok çalışmamızdır.

Otomobillerde ne gibi değişiklikler yapıyorsunuz? Hangi teknolojileri kullanıyorsunuz? Sizden ne tarz işler istiyorlar, ne gibi isteklerle geliyorlar?

DizaynVip, arabayı A’dan Z’ye dönüştüren bir şirkettir. Biz bir aracı tasarlamakla yetinmiyoruz, o aracı dönüştürüyoruz. Kişiye göre otomobilleri dönüştürmek dünyada herkesin yapabileceği bir şey değil. Bu konuda şu an dünyanın en önde gelen şirketlerinden bir tanesiyiz. Otomobil dönüşüm konusunda da aklınıza gelebilecek her şeyi gerçeğe dönüştürüyoruz. Örneğin, bir otobüsü bir saraya dönüştürebiliriz. Ya da panelvan bir aracı, masasından televizyonuna, buzdolabından oyun konsoluna kadar ofis konforuna veya ev rahatlığına dönüştürebiliyoruz. Kısacası aracın motorundan iç dizaynına kadar müdahale etmediğimiz tek bir noktası bile kalmıyor. Eğer müşteri, bizim standart olarak dönüştürdüğümüz araç modellerinden birini istemiyorsa o zaman burada müşterinin istekleri ön plana çıkıyor. Bu nedenle de müşteriyi iyi tanımamız gerekiyor. Bunun için de müşteriyi iyi tanıyabilmek adına onunla mümkün olduğunca vakit geçirmeye çabalıyoruz. Böylece müşterinin ne istediğini ne beklediğini ve ne hayal ettiğini daha iyi anlayabildiğimiz için müşteriye araç dönüşümünde en mükemmeli sunabiliyoruz. Lükse dair her şeyin yer aldığı araçlarımızın içerisinde klimadan LED TV’ye, kahve makinesinden koltuklardaki masaj özelliğine dair aklınıza gelebilecek her şey bulunuyor ve araçtaki donanımların kontrolü dünyanın her yerinden cep telefonu, tablet cihazlar tarafından ve hatta sesli komutla sağlanabiliyor. Dünya otomobil pazarında artık lüks kavramı değişti. Eskiden motoru güçlü olan, benzinli olan, beygiri yüksek olan gibi otomobiller lüks kabul ediliyordu. Dünya üreticilerinde bu trend değişti. Örneğin; Mercedes, van araçlarında aslında bir makam aracı özelliği yansıtmış durumda. Mercedes, van araçlarıyla patronları daha rahat ettirmek istiyor. Dolayısıyla dünyada şu anda trend, tamamen insanların hizmetine giren araçların tercih edilmesi. Farklılaşan ve farklılaştıran otomobiller ön planda. Yani araç hem farklı olacak hem de sizi farklılaştıracak. Siz aracın içerisine bindiğiniz zaman aracın sizin bütün isteklerinize cevap verecek özellikte olması lazım. Lüks kavramı artık başka bir boyutta. Araca bindiğiniz anda tasarımı, işlevselliği, teknolojisi, aracın içerisinde geçen zamanın orada aktif olarak değerlendirilebilmesi için teknolojinin en son noktada olması çok önemli. Araç, kişiye özel olabilmeli. Bu artık lüksün gerçek anlamdaki dünyadaki tanımı. Yani size hizmet eden araçların üretilebiliyor olması. Dünyada standart üretim gösteren en iyi marka bile bunları yapamıyor. Geçen yıl, dünya üreticilerinin hiçbirinin aklında olmayan bir üretim yaptık. Sesli komutla, otomobilin hareket eden aksamlarını hareket ettirebilmek. Yani otomobillerde sesli komut sistemimiz var. Bu da bizi dünyada farklı ve hedef alan bir yapı haline getirdi. Çünkü insanlar kendileri için özel bir şey istedikleri zaman, dünyada bunu sunan tek bir şirket var. O da Türkiye’de DizaynVip şirketi.

Daha çok kimlerle çalışıyorsunuz, hangi sektörlere ya da iş gruplarına hizmet veriyorsunuz?

Sanat camiası, futbolcular, iş insanları, bürokratlar, krallar, prensler… Aklınıza kim geliyorsa mutlaka DizaynVip ile yolları kesişmiştir. Farklı olduğumuz için sadece Türkiye’den değil, dünyadan da kendisini farklı hissetmek isteyen herkes DizaynVip’in kapısını çalıyor. 2010 yılında fuarda sunucu şöyle söylemişti: “Bir araç düşünün, aklınıza gelebilecek her türlü özelliği var ve üstelik aklınıza gelebilecek her yerden kontrol edilebiliyor. Üstelik sistemi kuran bir Türk.” demişti. O zaman mikrofon bana uzatıldığında “Dünyanın en iyi otomobil üreticileri burada. Ancak hiçbir araç modeli, ne tasarım ne de teknoloji açısından benim dönüştürdüğüm araçların yanından bile geçemez.” demiştim. Bu sözlerim, Amerika’dan gelen “dünyada otomobil tasarımında teknolojiyi en iyi kullanan firma” ödülüyle taçlandı.

Dünyada kişiye özel tasarım yapan ve çok tercih edilen bir şirketsiniz. DizaynVip Group’un bu kadar çok tercih edilme nedeni nedir?

Benim için iyi yok, hep daha iyi vardır. Birileri iyi yapıyorsa siz daha iyisini yapmak zorundasınız. Çok fazla hayal kuran bir insanım ve hayal kurduğum şeyleri hayata geçirme noktasında ise hem çok çalışırım hem de insanlardan kesinlikle etkilenmem. Her hayalimi gerçekleştirdiğim vakit, ben yeni bir hayal kurmaya başlıyorum. Tamirci çıraklığından başladığım kariyerimi, bugün “dünyanın en iyi tasarımcısı” ödülleriyle taçlandırıyorum. 20 m²’den 10 bin m²’ye ve 100’den fazla çalışan sayısına ulaştık ve Türkiye’de adı bile konuşulmayan bir sektörü ortaya çıkarttık. Bu, gerek Avrupa’da gerek Amerika’da değer görüyor ve artık dünyada bu işi en iyi yapan birkaç şirket arasında yer alıyoruz. Bu, tarif edilemez bir duygu. DizaynVip olarak Almanların kum taşımak için ürettikleri otomobilleri, Rolls-Royce’un müşterilerine satıyoruz. Avrupa bizi, sadece otomobil tasarımcısı olarak tanımıyor. Aynı zamanda sürdürülebilir rekabet ve inovasyon noktasındaki en iyi şirket olarak tanıyor. Amerika’dan davet edilip “dünyada otomobil tasarımında teknolojiyi en iyi kullanan firma” ödülünü almanız çok önemli. DizaynVip’i 3 ayaklı bir sac üzerine kurdum. Otomobilin öyle bir tasarımı olacak ki hiçbir otomobile benzemeyecek. Bizi diğer rakiplerimizden ayıran en önemli özelliğimiz budur. Biz taklit etmeyiz, dünya otomobil üreticileri dahil herkes bizi taklit eder. İkincisi, farklı tasarımımıza öyle bir teknoloji adapte ediyoruz ki dünyada hiçbir otomobil üreticisinin hayalinde olmayan bir teknoloji donatıyoruz. Üçüncüsü, bu tasarımı ve teknolojiyi öyle bir kalitede sunuyoruz ki Avrupa standartlarının üstüne çıkıyoruz. Yani dünyanın hiçbir yerinde bizim sunduğumuz kalitede üretim sunulamıyor. Bu üç olgu DizaynVip’i dünyada kendi sektöründe iş yapanlardan ayrıştırıyor. Biz seride bile el yapımı özelliğimizi koruyoruz. Seri üretimde de hand made özelliğimizi koruyacağız. Bizim en önemli özelliğimiz; zamandan ve mekândan bağımsız olan yapımız, teknolojide dünya otomobil üreticilerinden hiçbirini taklit etmeden, kendi hayal gücümüzü kullanıp ve üretip onu otomobillerimize monte etmemiz. Bu üç özel yapımıza dünyanın hiçbir yerinde, hiçbir kimse ulaşamaz ve bizim üç özelliğimiz bizi farklılaştırıyor. Çünkü biz iz bırakırız, izi takip etmeyiz. Bizim izimizi herkes takip eder.

Tasarımlarınız hangi duygu ve düşünceler içindeyken ortaya çıkıyor ya da tasarım yapacağınız zaman “şu moda” gireyim dediğiniz bir duygu var mı? Kendinizi mucit olarak nitelendiriyor musunuz?

Evet, ben mucidim. Allah’ın vermiş olduğu aklı gerçek manada kullanabilen bir mucit. Bana cahil dediler, ben ilkokul mezunuyum. Sadi Şirazi diyor ki: “Ne kadar okursanız okuyun ne kadar diploma sahibi olursanız olun ne kadar konum, makam, mevki sahibi olursanız olun, eğer ona göre davranmıyorsanız siz cahilsiniz.” diyor. Ben mucitliğimi niçin kullandım biliyor musunuz? Allah’ın vermiş olduğu aklı kullanarak cahil noktasında kalmamak için, bu çok önemli bir şey. Tasarımlarıma ve yapmış olduğum işe gelince, ben çok iyi bir taklitçiyim; dünyadaki en büyük zanaattır taklit. Birebir yapmak hırsızlık; feyz almak ve kendi işine uygulamaksa zanaattır. Ben bütün bu tasarımlarımda yüce Yaradan’ın yarattıklarından taklit ettim. Ben her baktığım şeyde yüce Yaradan’ı görüyorum. Mesela telefonu kulağıma koyup Amerika ile konuşuyorum. Kim yaptı bunu? İnsan… Diğer canlıları birbirinden ayıran özellik ne? Akıl… Aklı kim verdi bize? Allah… Allah’ın vermiş olduğu akıl bunu yaptı mı? Evet… O zaman burada Allah var, O’nu görmemek mümkün mü? Buradan feyz aldıktan sonra daha başka hiçbir “mod”a girmeye ihtiyacınız yok.

Dil ne bilir şekeri şerbeti,

Aldığın lezzeti baldan mı sandın?

Ne arı ne ağaç verir nimeti,

Elmayı, narı daldan mı sandın?

Yaptığınız işlerde ülkemizi temsil etmek nasıl bir duygu? Aldığınız ödüllerden bahseder misiniz?

Çok içselleştirdiğim bir söz vardır: “Vatanı olmayan, dünyaya sığamaz.” Çalışmak, üretmek ve en önemlisi yaşadığımız bu güzel vatanı daha da üst seviyelere çıkartmak zorundayız. Bunun için çok çaba gösterdim ve şu anda ülkesine değer katan iş adamı olarak bu güzel vatanımıza çok önemli ödüller getiriyorum. Bugüne kadar dünya çapında, ülkemiz adına büyük gurur verecek çok önemli ödüllerin sahibi olduk. Bunların arasında en önemlilerinden bazıları ise: 2013’te Uluslararası Marka Liderleri Zirvesi Lob’in Europe’ta “Avrupa’nın En İyi Otomobil Tasarımı Ödülü” 2014’te ise ABD’nin en prestijli organizasyonu IMA IMPACT Teknoloji Zirvesi’nde “Dünya’da Otomobil Tasarımında Teknolojiyi En İyi Kullanan Firma” ödülüdür. Bu ödülü bize kazandıran sistemimiz ise dünyanın her noktasından kontrol edilebilen otomobil sistemi olmuştur. Şöyle ki siz Dubai’desiniz fakat otomobiliniz Türkiye’de. Özel bir yazılım sayesinde siz, otomobilinizi tabletiniz veya telefonunuz aracılığıyla istediğiniz şekilde yönlendirebilir, kontrolünü sağlayabilirsiniz. Yapmış olduğumuz bu sistem, bize ve ülkemize dünyanın en saygın ödüllerinden biri olan IMA IMPACT ödülünü kazandırmıştır. Tüm bu ödüller ile birlikte en son, Almanya’nın saygın dergisi Der Spiegel’e “Lüks markalarda aradığını bulamayan, Erbakan Malkoç’a gitsin.” başlığıyla haber oldum. Kısacası başarı gerçekten kolay kazanılmıyor ama çok çalışarak, gerçekçi hayaller kurarak ve asla vazgeçmeyerek başarılarınızla ülkenizin gururu olabilirsiniz. İşte benim en büyük mutluluğum da budur.

Başarılı bir iş adamı ve girişimcisiniz. Gençlere üretkenlik ve başarı hususunda ne tür mesajlar vermek, tavsiyelerde bulunmak istersiniz?

Ardahan’dan Amerika’ya uzanan başarı öykümle gençleri cesaretlendirmek için, sadece 2015 yılı içerisinde yaklaşık 50 üniversitede 40 bine yakın öğrenciye konferans verdim. Yıldız Teknik Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Ardahan Üniversitesi, Adıyaman Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Kayseri Erciyes Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Erzincan Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi gibi Türkiye’nin doğusundan batısına kadar neredeyse her ildeki üniversitelere gittim ve gitmeye de devam ediyorum. Tüm üniversitelerdeki öğrencilerin hayatlarında farkındalık oluşturmak, onların rol modeli olmak bana çok büyük gurur ve mutluluk veriyor. Bu ülkenin pırıl pırıl zekâlarına sahip, başarı hayalleri kuran ve girişimci olmak isteyen gençlere şu tavsiyelerde bulunuyorum:

– İki tavşanı kovalamayın. İki tavşanı kovalayan, her ikisini de yakalayamaz. Her zaman tek bir hedefe odaklanın.

– Hayallerinizden vazgeçmeyin. Başkaları için gerçekleşmesi zor gibi hayaller olsa da siz hayallerinizin peşinden gidin.

– Daha iyiye odaklanın. Çünkü mutlaka daha iyisi vardır. Kendinizi iyi ile sınırlamayın. Hep daha iyiyi yapmayı hedefleyin.

– Çok çalışın. Ne kadar bilgili, donanımlı olsanız da çalışmadan başarıyı asla yakalayamazsınız.

– Bir kartal gibi kanatlarınızı geniş açın. Düşüncelerinizi sınırlamayın. Vizyonunuzu geniş tutun.

Araç bir seyahat unsuru. Konfor da seyahatte insanı rahatlatan bir şey. Güzellik ve estetikle, düşünme biçimi arasında da bir ilişki var. Malum, insan da fıtraten estetiği seviyor. Bu anlamda mesleğinizi nasıl görüyorsunuz?

Herkesin estetik algısı farklıdır. Birisi işi iyi yapar, birisi biraz daha iyi yapar, birisi çok daha iyi yapar. Ben hep işimi en iyi yapmak niyetinde ve amacında oldum. Siz iyi olabilirsiniz ama birisi daha iyi olduysa geçmiş olsun. Yani bir şey yapıyorsanız konfor olur, görsel olur, teknoloji olur. Eğer siz en iyisini yapmaya talipseniz sizinle çalışacak insanlar her alanda gerçek manada istediğini almış oluyor. Ben hayatım boyunca ne iş yaparsam yapayım hep en iyisini yapmaya odaklandım. O yüzden benim müşterilerimin tamamı benimle olan iş ilişkisinde, hem görsellik hem tasarım hem konfor boyutunda istediklerinin en iyisine sahip olurlar. En iyiyi sunuyorsanız insanların sizi tercih noktasında da birinci sırada olursunuz. Müşterimin beklentisi ne ise benden en iyiyi alma noktasındalar. Allah’a şükürler olsun, şirketimizi bugün buralara kadar getirdik.