Sıla-i rahim; gerek kan gerekse evlilik yoluyla oluşan yakın ve uzak akrabalara, hısımlara, yakınlara iyilikte ve yardımda bulunma, onlarla ilgilenme, hal ve hatır sorma, dertleriyle dertlenme, akrabalık bağlarını güçlendirip koruma şeklinde tanımlanabilir.
Rabbimiz sıla-i rahim yapmamızı Kur’an-ı Kerim’de bizzat bizden istemektedir:
“…Kendisi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının…” (Nisa, 4/1)
Çeşitli hadislerde de Peygamber Efendimiz akraba ziyaretini tavsiye etmiştir:
“Allah’a ve ahiret gününe iman eden kimse akrabasını görüp gözetsin.” (Buharî, İlim, 37)
“Her kim rızkının bol olmasını ve ecelinin gecikmesini istiyorsa akrabasını görüp gözetsin.” (Buhari, Edeb, 12)
“Akrabalık bağlarını kesip koparan kimse cennete giremez.” (Buhari, Edeb, 11)
Gerçekten sıla-i rahim, akrabalar arasındaki sevgi bağlarını güçlendirir, muhabbeti artırır, insanlar arasındaki dargınlıkları ortadan kaldırır. İnsanların birbirine bağlılığını artırır. İnsanları yalnızlıktan, içine kapanmaktan korur. Maddi ve manevi sıkıntılara beraberce çözüm bulunur. Böylelikle hem kendisi ile hem de toplumla barışık, kendine ve çevresine güveni artmış bir insan ortaya çıkmış olur.
Sıla-i rahimde akrabalara, yakınlara iyilik yapılır. Zor günde olanın, yardıma muhtaç bulunanın ihtiyacı anlaşılır ve mümkün olduğunca giderilir.
Şu var ki sıla-i rahimde ihmal etmememiz gerekli olan insanlar öncelikle anne ve babamızdır. Onlar, bizim hayat vesilemizdir. Onlarla ilgilenmek, ihtiyaçlarını gidermek ve rızalarını kazanmak bizim için bir vazifedir.
Akrabalarımıza ve yakınlarımıza karşı güler yüzlü ve tatlı sözlü olmalıyız. Onlarla her karşılaştığımızda selam vermeli, hal ve hatırlarını sormalı ve iyi dileklerde bulunmalıyız.
Onları ziyaret etmeli, mümkünse hediye götürmelidir. Ziyaret edemediğimiz durumlarda da telefon ve e-mail gibi imkânları kullanmalı, başkalarıyla selam yollamalıyız.
Sıla-i rahimde bizimle akrabalık bağlarını koparan yakınlarımıza öncelik vermeliyiz. Şu hadis bu hakikati ifade etmektedir:
“İyiliğe benzeri ile karşılık veren kişi, tam anlamıyla akrabasını görüp gözetmiş olmaz. Hakiki sıla, kişinin kendisi ile ilgiyi kesenleri görüp gözetmesidir.” (Buharî, Edeb, 15)
Bilelim ki akrabalarımızı ziyaret etmezsek bizi de arayıp soranlar azalacaktır.
Yapılan araştırmalara göre, akraba ziyaretinin sık yapıldığı çevrelerde aile bağları daha güçlü olmakta; bu da daha çok mutluluk, huzur ve güven vermektedir. Araştırmalar yine akrabalarınca ziyaret edilen yaşlıların bunamaya yakalanma risklerinin azaldığı, depresyon ve diğer psikolojik bozukluklara daha dayanıklı hale geldiğini göstermiştir. Sıla-i rahimin; sağlıklı sosyal ilişkiler, ruh ve beden sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır. Yani kişileri sosyalleştirmekte, acımasız dünyada yalnız olmadığını hissettirerek kendine ve çevreye güvenini artırmakta, daha mutlu etmektedir.
Çocuklar ve Sıla-i Rahim
Çocukların önünde ebeveynlere ve akrabalara saygı ve bağlılık göstermekle, özellikle onların yaşlılık dönemlerinde ikramlarda bulunmakla çocuklara iyi örnek olunur. Çocuk, ailesinin genişliğini, birbirine düşkün olduğunu kavrar, kendine ve ailesine güveni artar. Ayrıca kendileri de yaşlandığında benzer ilgiyi görürler.
Yine akrabaları ziyarette, çocuklar da kuzenleriyle sevgi dolu ve samimi arkadaşlık kurmuş olurlar. Vakitlerini bilgisayar ve televizyon karşısında değil de oynayarak, gezerek, sohbet ve muhabbet ederek geçirmiş olurlar. Böylelikle sosyalleşir; depresyon, sosyal kaygı, güvensizlik, çekingenlik gibi rahatsızlıklara karşı korunurlar.
Gönül Dergisi | Kültür ve Medeniyet Dergisi Gönül Dergisi

