Gönül Dergisi | Kültür ve Medeniyet Dergisi Gönül Dergisi
Güvenli sürüş eğitiminden ne anlamamız gerekiyor?
Güvenli sürücülük trafik ortamındaki tüm tehlikelere ve tüm olumsuzluklara karşı kazaları önlemeye yönelik araç kullanmaya denir. Bu eğitimlerin her ehliyeti olan sürücüye verilmesinin gerekliliği konusunda geçerli birçok nedenimiz var. Ancak, ilk ve en önemlisi sürücünün, yolcuların ve çevredekilerin can güvenliğidir! İkinci planda kazalarda oluşan maddi kayıpların, iş gücü kayıplarının, bakım, sigorta ve yakıt giderlerinin azaltılması gelmektedir.
Eğitimlerle güvenli sürücü özellikleri kazanan sürücü, insan hayatına ve kurallara saygılı, hoşgörülü ve düşünceli araç kullanır. Limitlerini bilir ve asla aşmaz, kullandığı aracı daha iyi tanır ve bakımlarını ihmal etmez. Çevreye daha duyarlı ve stressiz araç kullanır.
Eğitimlerinizdeki katılımcı profili nasıl?
Her kesimden, her yaştan sürücüler eğitimlerimize katılmaktadır. Çok tecrübeli, profesyonel sürücüler de yeni ehliyet almış tecrübesizler de… Firma çalışanlarına zorunlu tutulan güvenli sürücülük eğitimleri, şirket içi eğitimlerinden biri olduğu için tüm firma çalışanları bu eğitimlere gönderiliyor. Genelde bu grup iyi eğitimli sayılabilir. Bir kısım sürücüler ise dışarıdaki tehlikenin farkına varıp kendilerini geliştirmek ve hayatını olumsuz yönde etkileyecek o kaza durumuna düşmemek için bize geliyor. Genelde genç sürücüler ise yarışçı olmadan önce temel bilgileri doğru şekilde öğrenmek ve altyapısını sağlamlaştırmak için tercih ediyor.
Sürüş Esnasında Sollanmaktan Rahatsız Olmayın
Güvenli bir yolculuk ve yoğun trafikte araç kullananlar için sürücü aracına binerken nasıl bir psikolojide olmalı, kendini nasıl motive etmeli?
Sürekli tehlike yaratan ve kaza yapmaya çok yakın bir anlayışla yola çıkılmamalıdır. Öncelikle kafa olarak güvenli sürüşe hazır olmanız gerekmektedir. Birilerinin sizi geçmesinden rahatsız olmamanız, aksine yol vererek onların can güvenliğini korumanız gerekir. Ayrıca kullandığınız aracın sürüş karakterini ve dinamik özelliklerini tanımanız, kazalara neden olan sürücü hareketlerini iyi bilmeniz ve yapmamanız şarttır.
Aracınıza binerken özellikle lastiklerinizin kontrolü yapılmalı ve iyi durumda yere bastığınızdan emin olunmalıdır. Görüşünüzü kısıtlayacak, camlarda hiçbir şey olmamasına ve araç içinde boşta eşyaya izin verilmemelidir. Yola çıkmadan emniyet kemerleri önde ve arkada takılmalı ve koltuk başlıkları mutlaka doğru ayarlanmalıdır. Sürüş sırasında başkalarının hatalarını kontrol edebilecek hızda ve trafik kurallarına uygun hareket etmeye dikkat edilmelidir. Birçok kazanın haklı durumdaki sürücülerin de canına mal olduğu unutulmamalıdır.
Ehliyet Almak Çok Kolay ve Eğitimler Yetersiz
Sürücü kurslarındaki eğitimleri yeterli görüyor musunuz? Sürücü kurslarının eğitimleri yeniden düzenleniyor. Bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Ülkemizde son 20 yılda trafik kazalarında ölenlerin sayısı resmi rakamlara göre 110 bin, hastanedeyken hayatını kaybedenler eklendiğinde bu sayı 300 bine yaklaşır. Yaralananların sayısı ise 1 milyon 865 bindir. Diğer bir deyişle bir şehir nüfusunu trafiğe kurban vermişiz. Kazaların büyük çoğunluğu önlenebilir kazalardır ve kaza sebebi sürücülerdir. Kendisini usta sanan şoförler yani… Tüm dünyada bu konuda 40-50 yıldır devlet himayesinde güvenli sürücülük eğitimleri verilirken, ülkemizde henüz çalışanlarına eğitim aldıran büyük firmalar dışında bu konuda bilinçli bir yaklaşım yok. Ehliyet alabilmenin çok kolay olduğu ve sürücü adaylarının eğitiminin yetersiz verildiği de gün gibi ortada.
Trafik kazalarında sürücü kusur oranının %98 olduğu dikkate alındığında, önceliği sürücülerin eğitilmesine vermek, trafik kazaları sonucu oluşan can ve mal kayıplarını azaltacak en etkili yöntemdir.
Babadan Oğula Yöntemiyle Şoförlük Öğreniyoruz
Trafik kazalarında dünya sıralamasında ön sıralardayız. Bu konuyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Temel sebep sürücülerin, yolcuların ve yayaların eğitim eksikliği ve sürekliliği olan bir eğitim sürecinin sağlanmamasıdır. Sadece sürücüler değil, görevliler de eğitimsiz. Denetim eksikliği ve cezaların caydırıcılığının yetersiz olması da trafik kuralları yerine orman kanunlarının yürürlükte olmasına yardımcı oluyor.
Babadan oğula yöntemiyle veya gözlem yaparak öğrendiğimiz bilgilerin ve sürüş alışkanlıklarımızın yanlış olabileceğini kabullenebilmek zordur.
Trafik kazalarında acemi-yetersiz sürücülerin payının ne kadar olduğunu düşünüyorsunuz? Bu konuda nasıl bir eğitim verilebilir?
Tüm dünyada bizim verdiğimiz eğitimler ehliyet aldıktan sonra ve 2-3 yılda bir tekrarlanmak üzere yapılmaktadır. Karayolu Trafik Kanunu’nda yeni yürürlüğe girecek bir kanun maddesinde ömür boyu ehliyet kalkıyor ve sürücülerin 5 yılda bir sağlık kontrolü ile sürüş testinden geçirilmesi söz konusu. Bu 5 yılda bir verilecek sürüş testi Güvenli Sürücülük Eğitimi olursa, tüm sürücülerin 5 yıl içinde bu eğitimi alması, yetersiz görülenlerin ise kendilerini geliştirip geçer not alana kadar trafiğe çıkamaması gerekir.
Eğer eğitimler araç muayeneleri gibi zorunlu tutulursa, trafik kazalarının ve can kaybının azalması mümkündür. En azından mesleği şoförlük olanlara SRC eğitimi yerine bu mesleki yeterlilik eğitimi olarak verilmeye başlanabilir. Kural ihlali yapanlar, kaza yapanlar öncelikli olarak eğitime gönderilir. Eğitim bütçeleri sponsorluklarla, araç satışı vergilerinden ve trafik cezalarının toplanacağı bir fonla oluşturulup, ülkemizin her yanına düşük maliyetle yapılabilir hale gelmeli.
Sürücülerin Doğru Sürüş ve Araç Bilgileri Yetersiz
Eğitimlerde sürücülerin en çok hangi konularda ‘doğru bildikleri yanlışları’ olduğunu tespit ettiniz?
Eğitim öncesi bilgi seviyesini görmek için yaptığımız test sınavında büyük çoğunluğun 50 puanın altında kaldığını, 30-40 puan civarında notlar aldığını görüyoruz. Kendisinin çok iyi araç kullandığını düşünen katılımcılar doğru direksiyon tutmayı ve doğru çevirmeyi bilmiyorlar. Doğru ayna ayarının ve doğru koltuk ayarının nasıl yapılacağını bilmiyorlar. Lastiğin önemini, ne zaman değişmesi gerektiğini ve ne zaman, nasıl hava basılacağını bilmiyorlar. Aracın kaymasına ve kontrol kaybına nelerin yol açtığını bilmiyorlar. Doğru fren tekniklerini bilmiyorlar. Hangi hızda, hangi zeminde kaç metrede duracağını, ABS’nin nasıl doğru kullanılacağını bilmiyorlar. Araç içinde güvenlik nasıl sağlanır bilmiyorlar. Bu listeyi daha da uzatmak mümkün…
Belli bir eğitimden sonra herkes güvenli sürücü olabilir mi? Öğrenilenleri alışkanlık haline getirebilmek için neler yapmalıyız?
Evet, herkes güvenli sürücü olabilir. GÜSEM’in farkı biraz da burada ortaya çıkıyor. Bunu başarabilmek hiç de kolay değildir. Tecrübeli eğitmenlerle katılımcılara doğru alışkanlıkları kazandıracak, kapsamlı eğitimler verilmektedir. Öğrenilenlerin doğruluğuna ve faydasına inanmak, çok sayıda pratik yapmak ve doğru hareketi tekrarlamak davranış değişikliğini beraberinde getirmektedir. Bazı sürücüler bu eğitimlere ‘daha hızlı nasıl gidebilirim?’ diye geliyor. Ancak hızı kontrol edemediğini ve kullandığı aracın nasıl bir ölüm makinesi haline dönüştüğünü gördüğünde bizim istediğimiz noktaya gelmeye başlıyor. Takip mesafesini çok az bırakanlar, eğitim sonunda yeterli mesafe bırakıldığında sanıldığı gibi geç kalmadıklarını görüyorlar.
Yoğun Trafik İçin Tavsiyeler
Yoğun trafikte araç kullanırken sürücülere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?
Sakin olun, uygun şeridi seçin ve sıklıkla şerit değiştirmeyin. Öndeki araçla takip mesafenizi uzun tutun ve diğer araçların önünüze geçmesine izin verin. Sürücülerle polemiğe, didişmeye girmeyin. Yoğun trafiğe kalmamak için çok erken saatlerde veya geç saatlerde yolculuk yapmayı planlayın. Mecbur kalırsanız sabırlı olmaktan başka yapacak bir şeyiniz kalmaz.
Hız Limitleri Düşük mü?
Türkiye’nin genelinde ve İstanbul içindeki hız limitleri düşük mü?
Kesinlikle düşük değil. Eğer hız limitleri artırılırsa ölümlü kazalar katlanarak artar. Bence denetim ve cezalandırma artırılarak, pervasız kural ihlali yapan sürücüler için caydırıcı olmalı. Kurallara uyan sürücüler de kendisini enayi gibi hissetmemeli.
