Ebru Sanatında Kullanılan Malzemeler / Ali Çalışır

Su: Kitre, denizkadayıfı boy tohunu ve sahlep gibi suyun yoğunluğunu sağlayacak doğal maddeler ile karıştırılır. Su kireçsiz ise dinlendirilmiş musluk suyu olabilir. Eskiler yağmur suyu kullanırmış.Tercihen saf su kullanılmalıdır. Kitre ile de yapılabilir.

Toprak boya: Ebruda kullanılan boyalar eskiden doğada bulunan topraktan elde edilirmiş. Bu toprak ezilip elekle elenip suda süzülerek kullanıma hazır hale getirilirmiş. Koyu renkten açık renge doğru boyalar ezilir. Sarıyı önce yaparsın, sonra maviyi yaparsın, sonra açık kırmızıyı yaparsın, sonra kahverengiyi yaparsın, en son siyahı yaparsın. Ezerken bir tane kavanoz alacaksın eline boyayı iyice ezeceksin; biraz da öd koyacaksın, harç yapar gibi taşırmadan. Bir iki saatini ver, iyice ez; beş on dakikada ezdim tamam deme.

Öd: Öd benmari yöntemi vardır. Kaynayan suyun içine bir kap daha konur ve ateşe değmeden kaynatılır; bu ödler benmari yöntemiyle kaynatılmıştır. Öd benmari yöntemiyle kaynatıldığı zaman içindeki o yağlı kısım eriyip de dibe çöktüğü için kokma olmuyor. Bu işlemin açık havada yapılmasını tavsiye ederim. Öd, genellikle büyükbaş hayvanların safrakesesinden elde edilir.

Kitre: Ebru yapımında kullanılan suyun belli bir yoğunluğa sahip olması ve özel olarak hazırlanan boyayı üzerinde tutabilmesi gerekmektedir, herhangi bir suyla ebru yapılamaz. Ebrunun suyuna bu özelliği veren maddenin ismi kitredir. Kitre, Türkiye’nin güney ve güneydoğu bölgelerinde kırlarda yetişen yabani bir dikenin (geven) özsuyudur. Yerel halk, kırlarda geven dikeninin gövdesine bıçakla çizik atar, birkaç gün beklerler. Bitkinin özsuyu çizik bölgeden akar ve kurur. Bir ağaç kabuğuna benzer görünüm alır. Bu kabuklar tek tek toplanır. Kabuk şeklinde olan kitre aktarlarda satılmaktadır. Ebrunun suyu hazırlanırken saf suyun içine belli ölçülerde kitre konulur.

Fırça: Fırçayı kendin yapabilirsin. Mesela ben gül dallarını toplarım. Çünkü gül dalı çok uzun dayanıyor ve çabuk çürümüyor. Bir gül, devamlı suyun içerisinde kalmayıp da kuruduğu zaman iki üç sene gidiyor. Ecdat gül dalıyla yapmış biz de gül dalıyla devam ediyoruz. Fırça yapımında kullanılan at kılları, tercihen yaşlı atların yelelerinden ya da kuyruklarından elde edilir. At kılı tercih edilmesinin nedeni, gözenekleri nedeniyle boyaların fırçadan bir vuruşta dökülmemesidir. Böylece tüm yüzeye eşit büyüklükte ve miktarda boya dökülebilir ve tabanı oluşturur.