İğneyle Taşı Kazıyor / Taş Oyma Ustası İbrahim Safa

İbrahim Bey kendinizden bahseder misiniz?
1958 Tokat doğumluyum. Tokat’ın Pınarlı köyündenim, Tokat Endüstri Meslek Lisesinde memurdum oradan emekli oldum.

Taş oymacılığı merakınızın kaynağı nedir, nerede gördünüz ilk defa, nasıl başladınız?
Önce merakla başladı. Bir taşı aldım baktım işleniyor. Ben bunu yapabilirim dedim ve kendi kendime başladım.

Ustanız yok mu?
Ustam yok, dediğim gibi kendi kendime öğrendim, alaylıyız daha doğrusu. Okuduğum okulla bağdaştığı bir noktası da yok. Ben ortaokuldan sonra imam hatibe geçtim, daha okuldayken hevesim vardı.

Resim kabiliyetiniz de var mı?
Evet, karakalemle çalışmalarım var, yağlı boya ile de var.

Gördüğüm kadarıyla Tokat’ın tarihi yerlerini taşa çiziyoruz.Projeyi önce kafanızda mı çiziyorsunuz?
Kendi kafamdan, mesela taşın neresine ne yerleşebilir acaba diyerek tasarlıyorum. Mesela Tokat’ın Saat Kulesi’ni,Tokat Kalesi’ni, Hıdırlık Köprüsü’nü, Ali Paşa Camisi’ni, Ali Paşa Hamamı’nı, Ballıca Mağarası’nı, Tokat Bağ Evleri’nden birisini buraya ufak bir taşa yerleştirdim. Bunlar kendi planlarım, kendi tasarımlarım.
Esinlendiğiniz yerler var mı? Mesela Tokat’ta gezerken ben burayı yapabilirim diyor musunuz? Zaten bir çok tarihi mekânlar var burada.
Tabii ki onu kapıyorum, mesela Taş Han’ın iç cepheden bir resmi yok, ben içten fotoğrafını çektim, bunun üzerine çalışma yapacağım. Bunun yanında üç boyutlu, çalışmalarım var. Mesela Saat Kulesi’nin içerisine bir lamba yerleştireyim diyorum dışarıya bir aydınlık versin bu şekilde bir çalışma yapacağım. Zihnim projelerle dolu sizin anlayacağınız.

Bazı çalışmaları alçıdan yapıyorsunuz, bazılarını da taşa oyuyorsunuz, bir eseri yapmak ne kadar sürenizi alıyor?
Ortalama bir haftamı alıyor, iğneyle oyuyorum, kırık makine iğnelerini keski haline getiriyorum, onunla işliyorum taşı.

Nasıl yani, iğneyle mi taşları oyuyorsunuz? Taşlar çok sert değil mi?
Evet sert, makine iğnesi de çelik olduğu için onu keski haline getiriyorum. Taşları milimden daha küçük bir şekilde kese kese işliyorum, yani bir makinamız yok bizim. Küçük küçük darbelerle kese kese işliyorum. Tabii kesebileceğim taşı işliyorum mesela akik taşını işleyemem.

İşlediğiniz taş mermer cinsi mi?
Mermer değil, bunun adı çamur taşı diye geçiyor. Bizim oralarda çok bulunuyor, ırmak yataklarında daha çok bulunuyor, onu da biraz bıçakla ya da zımparayla düzeltiyorum.

Alçı işleme ile taşa işleme fiyatları farklı mı?
Tabii ki, taş daha zor işlendiği için fiyatı daha yüksek.

Sizden özel sipariş isteyenler oldu mu?
Bazen müşterinin isteği üzerine şekil veriyorum. Mesela TRT’ye bir tane yaptım bu şekilde. TRT çekime gelmişti, bir taş üzerinde TRT’nin amblemini Türkiye haritasını işledim. Kuleli Askeri Lisesi’ne de özel bir çalışma yapmıştım.

Sizin ustanız yok ama talebelerinizi görüyorum yanınızda…
Onlara bildiklerimi öğretmek bana zevk veriyor. Halk eğitim destekli kurs veriyorum onlara. Bir kişi dahi öğrense bizim için kıvanç kaynağı olur gerçekten.

Siz Tokat’a ait çalışma gerçekleştiriyorsunuz, mesela diyelim adam Yozgatlı, Trabzonlu, Amasyalı onların kendi istediklerine göre çalışma yapabiliyor musunuz, Amasya’nın dağlarını kaleleri istenirse onları yapabiliyor musunuz?
Türkiye’de nerede tarihi eser varsa gelirse hepsini işleyebiliriz. Zaten bir çok yerlerin çalışmasınıda yaptım.

Peki, aileniz bu sanata nasıl bakıyor?
Onlar da hevesli, çocuklardan ikisi çok kabiliyetli, birisi zaten okuyor o pek meraklı değil ama diğerleri meraklı. Çok güzel çalışmaları da var.

Meraklılar size nasıl ulaşacaklar?
Bizim yerimiz Taşhan’da…

Taşhan’da taş oymacılığı, güzel bir tevafuk olmuş bu ilginç sanatı bize tanıttınız teşekkür ederim.
Ben sizi teşekkür ederim sanat ve sanatcının yanında olduğunuz için…

1 yorum

  1. çok güzel ve meşakkatli bir iş.. 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.